HPV: 5 Συχνές Ερωτήσεις γύρω από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων!

Η λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) είναι μια ιογενής λοίμωξη η οποία μεταδίδεται σεξουαλικά με άμεση επαφή με άτομο που έχει μολυνθεί από τον ιό. Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων HPV δυστυχώς, συναντάται πολύ συχνά. Περίπου 8 στους 10 άνδρες και γυναίκες θα μολυνθούν με έναν ή περισσότερους σεξουαλικά μεταδιδόμενους τύπους HPV κάποια στιγμή στη ζωή τους. Τα υψηλότερα ποσοστά HPV λοίμωξης εμφανίζονται σε σεξουαλικά ενεργούς άνδρες και γυναίκες έως 25 ετών. Απ’ την άλλη πλευρά, όμως, είναι πολύ υψηλά τα ποσοστά αυτοΐασης. Τι πρέπει να ξέρουμε, λοιπόν, και πώς μπορούμε να προφυλαχθούμε;

Γιατί μας ενδιαφέρει ο HPV;

Αυτό συμβαίνει αφενός γιατί η HPV λοίμωξη είναι ένα εξαιρετικά συχνό κοινώς σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, που επηρεάζει τόσο άνδρες όσο και γυναίκες, και αφετέρου γιατί οι υψηλού κινδύνου τύποι του ιού δυνητικά προκαλούν προκαρκινικές βλάβες στο κατώτερο γεννητικό σύστημα, κάποιες από τις οποίες μπορούν να προχωρήσουν σε διηθητικό καρκίνο. Ορισμένοι τύποι του HPV μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, τον δεύτερο πιο συχνό καρκίνο που επηρεάζει τις γυναίκες σε όλο τον κόσμο. Επίσης, οι ίδιοι τύποι του HPV μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο σε άλλα σημεία του σώματος, όπως τον πρωκτό, τον πέος, τα όργανα του κόλπου και της κοιλιάς.

Ποια είναι η εξέλιξη της εμμένουσας HPV λοίμωξης;

Κατά μεγάλη πλειοψηφία, το ανοσοποιητικό σύστημα ελέγχει τη λοίμωξη με επιτυχία καταστέλλοντάς την εντός 2 ετών. Εάν αυτό δεν συμβεί είναι πιθανόν να εμφανιστούν ήπιες (χαμηλόβαθμες) αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας. Οι χαμηλόβαθμες αλλοιώσεις υποστρέφουν αυτόματα σε υψηλό ποσοστό όμως κάποιες πιθανόν να προχωρήσουν σε υψηλόβαθμες βλάβες. Στο στάδιο αυτό συνήθως συζητάμε για θεραπεία της αλλοίωσης (τοπική αφαίρεση). Κάποιες παραμελημένες υψηλόβαθμες αλλοιώσεις προχωρούν σε βάθος χρόνου σε διηθητικό καρκίνωμα. Το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την αρχική λοίμωξη μέχρι την εμφάνιση καρκίνου είναι 15+ έτη.

Γιατί να κάνω HPV τεστ;

Το HPV τεστ χρησιμοποιείται πλέον διεθνώς ταυτόχρονα ή αντί του τεστ Παπανικολάου. Οι κατευθυντήριες οδηγίες στην Ελλάδα, συστήνουν τη διενέργειά του μαζί με το τεστ Παπανικολάου σε γυναίκες άνω των 30 ετών. Ο λόγος είναι πως αυξάνει την ευαισθησία του ελέγχου, με άλλα λόγια η χρήση του μειώνει δραματικά τον αριθμό των γυναικών που θα αναπτύξουν καρκίνο λόγω ψευδώς αρνητικού αποτελέσματος.

- Τεστ Παπανικολάου: Ανιχνεύει άτυπα κύτταρα στον τράχηλο της μήτρας.
- HPV τεστ: Ανιχνεύει ογκογόνους HPV στον τράχηλο της μήτρας.

Ο γιατρός σας θα επιλέξει ποιο τεστ πρέπει να γίνει σε σας (Παπανικολάου – HPV τεστ) ή εάν χρειάζεται να κάνετε και τα δύο τεστ μαζί.

Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω το σώμα μου να καταστείλει την HPV λοίμωξη;

Οι αφαιρετικές θεραπείες υψηλόβαθμων αλλοιώσεων δεν διαφοροποιούν μακροπρόθεσμα τον κίνδυνο για HPV λοίμωξη. Είναι όμως πιθανό να βοηθήσουν στην βραχυπρόθεσμη καταστολή του μειώνοντας το ιικό φορτίο και υπάρχουν δεδομένα πως ο εμβολιασμός αμέσως μετά τη θεραπεία μειώνει την πιθανότητα υποτροπής.

Διαπιστωμένα, η διακοπή του καπνίσματος διπλασιάζει την πιθανότητα για καταστολή του HPV από το ανοσοποιητικό. Η χρήση προφυλακτικού, η επιτυχής θεραπεία μακροχρόνιων τραχηλικών φλεγμονών όπως η βακτηριακή κολπίτιδα και οι σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις, καθώς και η καλή ισορροπία της χλωρίδας του κόλπου έχει επίσης φανεί σε δημοσιευμένες μελέτες να αυξάνει στατιστικά την πιθανότητα καταστολής της ενεργού λοίμωξης. Θετική συνεισφορά φαίνεται επίσης πως έχουν εξειδικευμένα σκευάσματα που στοχεύουν στην ενδυνάμωση της ανοσολογικής απόκρισης κατά του HPV. 

Πώς μπορούμε να προστατευτούμε;

Σε κάθε περίπτωση, δε χρειάζεται φόβος. Το 80% των γυναικών έχουν ή είχαν τον HPV στη διάρκεια της ζωής τους. Το 80% εξαφανίζεται από μόνο του χωρίς θεραπεία. Από το υπόλοιπο 20% μόνο το 10% έχει τους ογκογόνους τύπους και μόνο το 10% της τελευταίας αυτής ομάδας προχωρά σε καρκίνο. Και όλα αυτά εάν δεν επισκέπτεστε συχνά το γυναικολόγο σας, εάν δε γίνει σωστή διάγνωση και δε γίνει σωστή θεραπεία. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι πρόληψης του HPV:

1. Εμβολιασμός: Τα εμβόλια κατά του HPV είναι διαθέσιμα και προτείνονται για αγόρια και κορίτσια από την ηλικία των 9 ετών. Το εμβόλιο μπορεί να προστατεύσει από τους τύπους του HPV που προκαλούν τους περισσότερους καρκίνους τραχήλου και γεννητικών ασθενειών, όχι όμως από όλους. 

2. Χρήση προφυλακτικού: Η χρήση προφυλακτικού κατά τη διάρκεια του σεξ μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο μετάδοσης του HPV και άλλων σεξουαλικών ασθενειών.

3. Επίσκεψη στον γυναικολόγο: Είναι σημαντικό να επισκέπτεστε τον γυναικολόγο σας τακτικά για την εξέταση του κόλπου, την παπανικολάου και άλλες εξετάσεις. Η πρόληψη και η έγκαιρη ανίχνευση των προβλημάτων υγείας μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου τραχήλου.

Συμπέρασμα: Μην πανικοβάλλεστε, λοιπόν, για τον HPV. Αυτό που χρειάζεται είναι η γνώση, πρόληψη και σωστή θεραπεία.

Πηγές: 

1. Φουντά Χριστίνα, Χειρουργός Γυναικολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Ιατρείο Κολποσκόπησης Νοσοκομείου «Μητέρα» Consultant Gynaecologist in Gynaecological Oncology & Colposcopy Lead, Guy’s & St Thomas’ Hospital, London, UK

2. https://www.hygeia.gr/ios-hpv-otan-i-profylaksi-kai-i-egkairi-diagnosi-einai-aparaitites/ (Χριστόφορος Παπαχριστοφόρου, Μαιευτήρας Γυναικολόγος).