Τριχόπτωση: Γιατί πεφτουν τα μαλλιά μου και πώς μπορω να το σταματήσω;

Ο κύκλος ζωής της τρίχας

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πριν κάποια χρόνια στο περιοδικό Dermatology, οι επιστήμονες κατέθεσαν πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα που σχημάτισαν μια βιο-εξελικτική θεωρία γύρω από το θέμα της τριχόπτωσης. Διαπίστωσαν πως οι γυναίκες, όντως, έχαναν περισσότερα μαλλιά κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου. Η θεωρία τους βασίζεται στον κύκλο της φυσικής ανάπτυξης των μαλλιών. Τα κύτταρα της τρίχας είναι τα δεύτερα σε ταχύτητα ανάπτυξης κύτταρα στο σώμα, έπειτα από αυτά του μυελού των οστών. Μια ανθρώπινη τρίχα ζει δύο με έξι χρόνια. Στο κεφάλι μας το 90% των μαλλιών μας βρίσκεται σε ανάπτυξη, όσο το υπόλοιπο 10% είναι σε κατάσταση ηρεμίας, γνωστό ως τελογενές στάδιο, που διαρκεί για δύο έως έξι μήνες πριν τελικά η τρίχα πέσει. Μετά την πτώση, ο θύλακας της τρίχας παραμένει για τρεις μήνες ανενεργός, μέχρι να ξεκινήσει ξανά η διαδικασία και να αρχίσει ένας νέος κύκλος ζωής. 




Οι Σουηδοί ερευνητές διαπίστωσαν ότι, οι περισσότερες γυναίκες είχαν το υψηλότερο ποσοστό μαλλιών σε τελογενές στάδιο τον Ιούλιο. Περίπου 100 μέρες μετά (γύρω στον Οκτώβρη) το στάδιο αυτό ολοκληρωνόταν και γι’ αυτό έπεφταν τα μαλλιά τους. Αυτός ο χρονικός προγραμματισμός, θεωρείται από τους επιστήμονες ότι προκύπτει από το γεγονός ότι, το ίδιο το σώμα κρατάει την τρίχα σε ανάπαυση το καλοκαίρι, δεν της «επιτρέπει» δηλαδή να πέσει και με αυτόν τον τρόπο προφυλάσσει το κεφάλι από τις ακτίνες του ήλιου. Μετά τις 100 περίπου μέρες που η τρίχα λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας από τον έντονο καλοκαιρινό ήλιο, πέφτει.

Ποια είναι τα αίτια της τριχόπτωσης;

Διάφορες αιτίες, όπως ασθένειες, κακή διατροφή, ορμονικές διαταραχές ή υπερβολικό άγχος μπορούν να προκαλέσουν τριχόπτωση. Μπορεί να είναι το αποτέλεσμα κληρονομικότητας ή απλά να αποτελεί φυσιολογική εξέλιξη της διαδικασίας γήρανσης.

Κληρονομικότητα

Η απώλεια μαλλιών εξαιτίας κληρονομικότητας είναι η πιο κοινή αιτία τριχόπτωσης. Tα γονίδια των γονέων σας παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο και μπορεί να ευθύνονται για την αραίωση των μαλλιών σας. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες εμφανίζουν αυτό το είδος τριχόπτωσης. Ανεξάρτητα από το αν αναπτύσσεται σε άνδρες ή σε γυναίκες, ο ιατρικός όρος είναι ανδρογενετική αλωπεκία, η οποία είναι επίσης γνωστή ως MPB (male-pattern baldness). Tα γονίδια που κληρονομήσατε προκαλούν συρρίκνωση των τριχοθυλακίων σας, στα οποία αναπτύσσεται η τρίχα, και τελικά σταματά η ανάπτυξη τριχών. Όταν ένας άνδρας έχει κληρονομική τριχόπτωση, το πρώτο σημάδι είναι συχνά μια υποχώρηση της γραμμής των μαλλιών στο εμπρόσθιο μέρος της κεφαλής ή φαλακρό σημείο στην κορυφή της. Στις γυναίκες, το πρώτο σημάδι κληρονομικής τριχόπτωσης είναι συνήθως η ολική αραίωση ή η διεύρυνση της χωρίστρας.

Διατροφή

Σημαντικότατος παράγοντας είναι η αλλαγή του τρόπου ζωής και διατροφής. Η στέρηση ορισμένων βασικών πολύτιμων συστατικών που προκύπτει από την, συχνά, λανθασμένη από άποψη ποιότητας και ποικιλίας ακολουθούμενη δίαιτα, προκαλεί αποδυνάμωση της τρίχας και άρα πτώση της σε μεγαλύτερο βαθμό. Τότε συνήθως αρχίζουμε να ψάχνουμε παθογενείς αιτίες και απάντηση σε ιατρικές εξετάσεις. Καλό είναι να έχουμε υπόψιν πως, η διατροφή και ο τρόπος ζωής είναι ζωτικής σημασίας για ό,τι συμβαίνει στο σώμα μας. Ευτυχώς αυτή η κατάσταση είναι γενικά αναστρέψιμη και η υιοθέτηση πιο υγιεινών, λιγότερο περιοριστικών διατροφικών συνηθειών θα επιτρέψει στα μαλλιά σας να αναπτυχθούν ξανά.

Άγχος

Παράλληλα, η ψυχολογία μας παίζει, όπως πάντα, πολύ σημαντικό ρόλο. Το άγχος, που αποτελεί αιτία για πολλά ψυχοσωματικά προβλήματα που προκύπτουν στην καθημερινότητά μας, συμβάλλει και στην τριχόπτωση. Όταν ο οργανισμός υφίσταται σοβαρό σωματικό στρες, όπως σε σοβαρό ατύχημα, μπορεί να προκληθεί σοκ στα τριχοθυλάκια. Ο φυσικός κύκλος της τριχοφυΐας μπορεί να διαταραχθεί, με αποτέλεσμα την τριχόπτωση. Επίσης, το συναισθηματικό στρες μπορεί να οδηγήσει σε τριχόπτωση. Όταν αντιμετωπίζουμε ένα γεγονός που αλλάζει τη ζωή μας, το μεγάλο συναισθηματικό στρες μπορεί να διαταράξει τον κανονικό κύκλο τριχοφυΐας. Οι ορμόνες του στρες παρατείνουν τη φάση ανάπαυσης των τριχοθυλακίων έχοντας ως αποτέλεσμα, οι τρίχες να χαλαρώνουν από τη θέση τους και να πέφτουν.

Ορμονικές αλλαγές

Ο υποθυρεοειδισμός ή ο υπερθυρεοειδισμός, δηλαδή η παραγωγή μεγαλύτερης ή μικρότερης ποσότητας ορμονών από το κανονικό μπορεί να προκαλέσουν ορμονική ανισορροπία. Οι ορμόνες που προέρχονται από τον θυρεοειδή αδένα βοηθούν στη ρύθμιση σχεδόν όλων των λειτουργιών του σώματος, συμπεριλαμβανομένης της τριχοφυΐας. Ο έλεγχος του θυρεοειδούς με τη σωστή θεραπεία μπορεί να θέσει υπό έλεγχο τις ορμόνες, να αποτρέψει την τριχόπτωση και να αποκαταστήσει την ανάπτυξη των μαλλιών.

Εγκυμοσύνη

Μεγάλες ορμονολογικές αλλαγές, όπως η εγκυμοσύνη, η γαλουχία, οι διαταραχές της εμμήνου ρύσεως, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και η εμμηνόπαυση, μπορούν να προκαλέσουν έντονη τριχόπτωση, η οποία είναι αναστρέψιμη στις περισσότερες περιπτώσεις. Ορμονικές ανισορροπίες που συμβαίνουν μετά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό μπορεί να προκαλέσουν απώλεια μαλλιών. Μην ανησυχείτε, καθώς το υπόλοιπο σώμα σας ανακάμπτει, θα ανακάμψουν και οι θύλακες των τριχών σας. 

Η γήρανση

Είτε έχετε ανδρογενετική αλωπεκία είτε όχι, η αραίωση και η απώλεια μαλλιών είναι ένα φυσιολογικό μέρος της γήρανσης για όλους. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα χάσετε όλα τα μαλλιά σας ως αποτέλεσμα της γήρανσης. Όμως, καθώς οι ορμόνες στο σώμα αλλάζουν με την ηλικία, ο φυσικός ρυθμός ανάπτυξης των μαλλιών επιβραδύνεται και ο αριθμός των τριχών στο κεφάλι σας θα μειωθεί. Το βιώνουν και οι γυναίκες και είναι ένας λόγος που θα παρατηρήσετε πολλές ηλικιωμένες γυναίκες με αραιά μαλλιά, κυρίως μετά την εμμηνόπαυση.

Πώς μπορώ να σταματήσω την τριχόπτωση;

- Σωστή περιποίηση. Σε κάθε περίπτωση, συνδυαστικά με τυχόν αγωγή που θα σας συστήσει ο δερματολόγος ή ανεξάρτητα από αυτή, η χρήση εξειδικευμένων προϊόντων στην καθημερινότητά σας, είναι σημαντική, για να ενισχύσετε τη δύναμη της τρίχας σας. Η ολοκληρωμένη σειρά Hair Force της Frezyderm είναι ειδικά σχεδιασμένη να προλαμβάνει και να αντιμετωπίζει τα συμπτώματα της τριχόπτωσης, για πυκνά και δυνατά μαλλιά. Περιλαμβάνει μία πλήρη γκάμα προϊόντων με ειδικά σχεδιασμένες συνθέσεις για τη γυναικεία και την ανδρική τριχόπτωση (καθώς είναι διαφορετικές οι αιτίες που προκαλούν καθεμία) που ενισχύουν την τριχοφυΐα, ενδυναμώνουν τους θύλακες και προστατεύουν την τρίχα από τη φθορά και το «σπάσιμο». Σε άτομα με ευαίσθητα, λεπτά και αδύναμα μαλλιά με κληρονομικό ιστορικό τριχόπτωσης, συνιστάται γενικά η χρήση ήπιων σαμπουάν, με ουδέτερο pH, κατάλληλων για καθημερινό λούσιμο, όπως τα σαμπουάν που προσφέρει η Frezyderm.

- Σωστή Διατροφή. Eπίσης, η αλλαγή του τρόπου ζωής με την ισορροπημένη διατροφή να γίνεται πρωταρχικός στόχος όλο το χρόνο, είναι μια σοφή επιλογή που βοηθά στην απόκτηση και διατήρηση γερών μαλλιών γεμάτα υγεία. Χρειάζεται αύξηση των βιταμινών και του σιδήρου στη διατροφή, ενώ τα μικρά και συχνά γεύματα που μας χαρίζουν σταθερή πρόσληψη των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, είναι απαραίτητη προϋπόθεση. Κινούμενοι προς αυτό το στόχο, χρήσιμο είναι να εντάξουμε και ένα σωστό συμπλήρωμα διατροφής που θα περιέχει απαραίτητα διατροφικά στοιχεία για τη βιοσύνθεση του κολλαγόνου και της κερατίνης, όπως αμινοξέα, Βιταμίνες B,C,E  και ιχνοστοιχεία. Μια τέτοια καθημερινή ενίσχυση, χαρίζει δύναμη και υγεία στην τρίχα και βοηθάει τα μαλλιά να ξαναβρούν τον όγκο και τη λάμψη τους. 

Πηγές:

1. Epstein P, Cotsarelis G. The biology of hair follicles. N Engl J Med. 1999; 341:491-497.
2. Dermatology 2009, «Seasonality of Hair Shedding in Healthy Women Complaining of Hair Loss»
3. Τριχόπτωση​: Αιτίες, Μορφές, Αντιμετώπιση και Θεραπεία