Το καλάθι σας είναι άδειο
Συντακτική ομάδα του heals, 11-11-2024
Όλοι οι συγγραφείς
Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος: Ζώντας πλήρως με αυτοάνοσο νόσημα
Γνωρίζουμε τι είναι ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος; Πρόκειται για μια νόσο που επηρεάζει τη ζωή 5 εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο με διαφορετικούς τρόπους. Σε αυτό το άρθρο, θα εξερευνήσουμε τι είναι ο ΣΕΛ, πώς επηρεάζει την καθημερινότητά μας και πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τα συμπτώματά του.
Πίνακας Περιεχομένων
Τι είναι και ποια τα αίτια της νόσου
Ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος (ΣΕΛ) είναι μια χρόνια, συστηματική, αυτοάνοση νόσος. Μπορεί να προσβάλει τον οργανισμό και να προκαλέσει φλεγμονές σε διάφορα όργανα του σώματος, όπως οι αρθρώσεις, το δέρμα, τα νεφρά, το αίμα, και το κεντρικό νευρικό σύστημα, με εναλλασσόμενες εξάρσεις και υφέσεις.
Ο ΣΕΛ είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα στο οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει λανθασμένα σαν «ξένα», τα ίδια τα κύτταρα του οργανισμού και έτσι παράγει αντισώματα ώστε να καταστρέψει αυτούς τους «εισβολείς». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη φλεγμονή συγκεκριμένων οργάνων, η οποία εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στη λειτουργία τους.
Υπάρχουν πολλές αιτίες για την εμφάνιση αυτοάνοσων νοσημάτων, ανάμεσα στις οποίες γενετικοί, περιβαλλοντικοί και κληρονομικοί παράγοντες. Συγκεκριμένα ο ΣΕΛ μπορεί να πυροδοτηθεί από ορμονικές διαταραχές, ιογενείς λοιμώξεις, χρόνια έκθεση στον ήλιο, και από ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές (πχ αντιεπιληπτικά φάρμακα).
Συμπτώματα
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα του ΣΕΛ είναι ένα ερυθρό εξάνθημα που εμφανίζεται στο πρόσωπο, συχνά σε σχήμα πεταλούδας, καλύπτοντας τη μύτη και τα μάγουλα. Στις αρχές του 20ου αιώνα, οι γιατροί παρατήρησαν ότι αυτό το εξάνθημα θύμιζε τις λευκές κηλίδες που έχουν μερικές φορές οι λύκοι στο πρόσωπό τους. Λόγω αυτής της οπτικής ομοιότητας, η νόσος ονομάστηκε "ερυθηματώδης λύκος".
Τα συμπτώματα της νόσου χωρίζονται σε ήπια, μετρίως σοβαρά, και σοβαρά ή απειλητικά για τη ζωή. Τα πιο σημαντικά είναι:
Ήπια συμπτώματα: δέκατα, κόπωση, ήπιο δερματικό εξάνθημα, εντοπισμένα έλκη στοματικού και ρινικού βλεννογόνου, ήπια αρθρίτιδα μικρών αρθρώσεων.
Σοβαρά συμπτώματα: πυρετός άνω του 38, απώλεια βάρους, μέτρια τριχόπτωση, δερματικός λύκος με έκταση 9-18% επιφάνειας σώματος, φυσαλιδώδες εξάνθημα έως 9% επιφάνειας σώματος, εκτεταμένα έλκη στοματικού και ρινικού βλεννογόνου, αγγειιτιδικό εξάνθημα έως 18%, φλεγμονώδης πολυαρθρίτιδα, μυοσίτιδα, φλεγμονώδης προσβολή του καρδιοαναπνευστικού, φλεγμονώδης προσβολή του γαστρεντερικού, νεφρίτιδα, λευκοπενία, αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία, αυτοάνοση θρομβοπενία, οφθαλμικές φλεγμονές, νευροπάθεια, επιληψία, άνοια, κατάθλιψη.
Σοβαρά ή απειλητικά για τη ζωή συμπτώματα: δερματικός λύκος με έκταση επιφάνειας σώματος από 18% και άνω, φυσαλιδώδες εξάνθημα επιφάνειας σώματος από 9% και άνω με προσβολή προσώπου και εξέλκωση, αγγειοοίδημα των αεραγωγών, αγγειϊτιδικό εξάνθημα από 18% και άνω με γάγγραινα, μυοσίτιδα, μυοκαρδίτιδα, αορτίτιδα, μη λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα, κυψελιδική αιμορραγία, πνευμονίτιδα, διάμεση πνευμονοπάθεια, παγκρεατίτιδα, εντεροπάθεια,νεφρίτιδα, αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία, λευκοπενία, θρομβοπενία, θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα, σοβαρές οφθαλμικές φλεγμονές, μείζουσα κατάθλιψη, εγκεφαλικό επεισόδιο, ψυχωσικό επεισόδιο, σοβαρή επιληπτική διαταραχή.
Σοβαρά ή απειλητικά για τη ζωή συμπτώματα: δερματικός λύκος με έκταση επιφάνειας σώματος από 18% και άνω, φυσαλιδώδες εξάνθημα επιφάνειας σώματος από 9% και άνω με προσβολή προσώπου και εξέλκωση, αγγειοοίδημα των αεραγωγών, αγγειϊτιδικό εξάνθημα από 18% και άνω με γάγγραινα, μυοσίτιδα, μυοκαρδίτιδα, αορτίτιδα, μη λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα, κυψελιδική αιμορραγία, πνευμονίτιδα, διάμεση πνευμονοπάθεια, παγκρεατίτιδα, εντεροπάθεια,νεφρίτιδα, αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία, λευκοπενία, θρομβοπενία, θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα, σοβαρές οφθαλμικές φλεγμονές, μείζουσα κατάθλιψη, εγκεφαλικό επεισόδιο, ψυχωσικό επεισόδιο, σοβαρή επιληπτική διαταραχή.
Θεραπεία
Ο ΣΕΛ είναι μια νόσος που δεν αντιμετωπίζεται μόνιμα, αλλά συμπτωματικά. Κύριος στόχος της θεραπείας είναι η αντιμετώπιση της φλεγμονής που προκαλείται στα διάφορα όργανα του σώματος. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται κυρίως είναι:
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα: ιβουπροφαίνη, ναπροξένη για μικρό χρονικό διάστημα κυρίως για την αντιμετώπιση της αρθρίτιδας και πιο σπάνια ασπιρίνη ως αντιθρομβωτικό.
- Ανθελονοσιακά: υδροξυχλωροκίνη η οποία με άγνωστο μηχανισμό εάν χορηγηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα μειώνει τις εξάρσεις της νόσου.
- Γλυκοκορτικοστεροειδή: πεδνιζόνη, πρεδνιζολόνη για μείωση της φλεγμονής και καταστολή της δραστηριότητας του ανοσοποιητικού συστήματος. Δυστυχώς τα συγκεκριμένα φάρμακα ενώ είναι πολύ αποτελεσματικά έχουν αρκετές ανεπιθύμητες ενέργειες, και η απότομη διακοπή τους χωρίς τη συμβουλή γιατρού κατά βούληση του ασθενούς μπορεί να αποβεί μοιραία.
- Μη βιολογικά ανοσοτροποποιητικά φάρμακα της νόσου (DMARDs): αζαθειοπρίνη, μεθοτρεξάτη, επίσης για καταστολή της φλεγμονής, τα οποία χορηγούμε όταν δεν αρκούν από μόνα τους τα γλυκοκορτικοστεροειδή να ελέγξουν τη νόσο.
- Βιολογικά (DMARDs): ριτουξιμάμπη, μπελιμουμάμπη για παρεμπόδιση της παραγωγής αντισωμάτων που επιτίθενται στα κύτταρα του οργανισμού και τα καταστρέφουν.
Αντιμετώπιση
Μπορούμε να έχουμε μια απόλυτα φυσιολογική ζωή εφόσον ακολουθούμε τη φαρμακευτική αγωγή που θα κρίνει κατάλληλη ο θεράπων ιατρός. Αυτό που θα πρέπει να προσέχουμε είναι να περιορίσουμε την έκθεση στον ήλιο στην ελάχιστη δυνατή, και μόνο εφαρμόζοντας επαρκή ποσότητα αντηλιακού υψηλής προστασίας (50+).
Καλό θα είναι σε περιόδους ύφεσης να ασκούμαστε τακτικά αποφεύγοντας βέβαια εξαντλητικά προγράμματα γυμναστικής. Εάν λαμβάνουμε θεραπεία με κορτικοστεροειδή θα πρέπει να αποφεύγουμε την κατανάλωση αλατιού και ζάχαρης. Επίσης η διατροφή μας θα πρέπει να είναι πλούσια σε ασβέστιο και βιταμίνη D για την πρόληψη της οστεοπόρωσης.
Το ασβέστιο και η βιταμίνη D αποτελούν ένα δυναμικό δίδυμο που παίζει καθοριστικό ρόλο στην υγεία των οστών μας και ειδικότερα στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. Ας δούμε πώς δρουν αυτά τα δύο θρεπτικά συστατικά:
Ασβέστιο: Το ασβέστιο είναι το κύριο ορυκτό στοιχείο που αποτελεί τα οστά και τα δόντια μας. Το ασβέστιο, μαζί με το φώσφορο, αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος της οργανικής ύλης των οστών. Χωρίς επαρκείς ποσότητες ασβεστίου, τα οστά γίνονται πιο πορώδη και εύθραυστα, αυξάνοντας τον κίνδυνο καταγμάτων. Όσο περισσότερο ασβέστιο υπάρχει στα οστά, τόσο πιο πυκνά και ανθεκτικά είναι. Η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου βοηθά στην πρόληψη των καταγμάτων, ειδικά στην περιοχή της σπονδυλικής στήλης, του ισχίου και του καρπού.
Βιταμίνη D: Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για την απορρόφηση του ασβεστίου από τα έντερα. Χωρίς επαρκείς ποσότητες βιταμίνης D, το ασβέστιο που καταναλώνουμε μέσω της διατροφής δεν μπορεί να αξιοποιηθεί από τον οργανισμό. Η βιταμίνη D συμβάλλει στη διατήρηση των σωστών επιπέδων ασβεστίου στο αίμα, εξασφαλίζοντας ότι το ασβέστιο κατανέμεται σωστά στα οστά και τα δόντια. Εκτός από την απορρόφηση του ασβεστίου, η βιταμίνη D ενισχύει την οστική υγεία με διάφορους μηχανισμούς, όπως την αύξηση της δραστηριότητας των οστεοβλαστών (κυττάρων που παράγουν νέο οστό).
Υπάρχουν και άλλα συμπληρώματα που μπορούμε να λάβουμε, εάν πάσχουμε από ΣΕΛ όπως:
Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα: Μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής, ενός συχνού συμπτώματος του ΣΕΛ. Τα ωμέγα-3 μειώνουν την παραγωγή ορισμένων φλεγμονωδών μολεκουλών, όπως οι προσταγλανδίνες και οι λευκοτριένια. Ο ΣΕΛ αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων. Τα ωμέγα-3 μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των τριγλυκεριδίων, στην αύξηση της καλής χοληστερόλης και στην πρόληψη της θρόμβωσης. Πολλοί ασθενείς με ΣΕΛ αντιμετωπίζουν αρθρίτιδα. Τα ωμέγα-3 μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του πόνου και της δυσκαμψίας στις αρθρώσεις.
Προβιοτικά: Μπορούν να βελτιώσουν την υγεία του εντέρου και να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Τα προβιοτικά μπορούν να επηρεάσουν το ανοσοποιητικό σύστημα, βοηθώντας το να λειτουργήσει πιο αποτελεσματικά και να μειώσει την υπερβολική φλεγμονή που χαρακτηρίζει τον ΣΕΛ. Η φλεγμονή στο έντερο μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα του ΣΕΛ. Τα προβιοτικά μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της υγείας του εντέρου και στη μείωση της εντερικής φλεγμονής. Τα στελέχη προβιοτικών που έχουν μελετηθεί σε σχέση με τον ΣΕΛ, είναι κυρίως τα Lactobacillus και τα Bifidobacterium.
Συμπέρασμα
Ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος, αν και μια χρόνια πάθηση, δεν ορίζει τη ζωή μας. Με τη σωστή ιατρική παρακολούθηση, τη φαρμακευτική αγωγή και έναν υγιεινό τρόπο ζωής, μπορούμε να διαχειριστούμε τα συμπτώματα και να διατηρήσουμε μια καλή ποιότητα ζωής. Η διατροφή, η άσκηση, η διαχείριση του στρες και η κοινωνική υποστήριξη παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαδρομή προς την ευεξία.
Το heals προτείνει:
Πηγές:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32479157/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34206696/