Το καλάθι σας είναι άδειο
Ελίζα Καλοκύρη, 13-01-2025
Όλοι οι συγγραφείς
Σελήνιο: Το απαραίτητο μέταλλο για την υγεία του οργανισμού
Το σελήνιο είναι ένα ιχνοστοιχείο που ο οργανισμός μας χρειάζεται σε μικρές ποσότητες για να λειτουργήσει σωστά. Αν και δεν είναι τόσο γνωστό όσο άλλα μέταλλα, όπως ο σίδηρος ή ο ψευδάργυρος, παίζει έναν εξίσου σημαντικό ρόλο στην διατήρηση της υγείας μας. Ας δούμε γιατί!
Πίνακας Περιεχομένων
Τι είναι το σελήνιο
Το σελήνιο είναι ένα απαραίτητο ιχνοστοιχείο, που βρίσκεται φυσιολογικά στο έδαφος και το συναντάμε στο νερό και σε ορισμένα τρόφιμα. Το χαρακτηριστικό των ιχνοστοιχείων είναι ότι δεν παράγονται στον οργανισμό και πρέπει να λαμβάνονται με την διατροφή.
Πρόκειται για ένα πολύ ισχυρό αντιοξειδωτικό στοιχείο με σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό και την φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού. Εμπλέκεται σε διάφορα συστήματα, όπως ο θυρεοειδής, το ανοσοποιητικό αλλά και το αναπαραγωγικό σύστημα.
Σε ποιες τροφές το βρίσκουμε;
Το σελήνιο βρίσκεται σε διάφορα τρόφιμα με τα πιο σημαντικά να είναι:
- Καρύδια Βραζιλίας : η πιο πλούσια πηγή σεληνίου. Μικρή ποσότητα μόνο από αυτούς τους καρπούς (2-3) αποδίδουν δόση σεληνίου παρόμοια με την ημερήσια δόση.
- Θαλασσινά, όπως τόνος, σολομός, σαρδέλες και γαρίδες
- Κρεατικά: χοιρινό, μοσχάρι, γαλοπούλα και κοτόπουλο
- Γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως τυρί και αυγά και cottage cheese
- Δημητριακά και σιτηρά, όπως μακαρόνια, ψωμί σίτου και ολικής άλεσης προϊόντα
- Ορισμένοι σπόροι, όπως ο ηλιόσπορος
Η ημερήσια δόση σεληνίου για ενήλικες είναι 55mcg την ημέρα. Σε εγκυμονούσες και θηλάζουσες η δόση αυτή μπορεί να χρειαστεί να αυξηθεί σε έως και 70mcg ανά ημέρα. Η δόση σεληνίου που λαμβάνουμε από τις τροφές διαφέρει από τρόφιμο σε τρόφιμο, ανάλογα με την περιεκτικότητα του, την επεξεργασία που έχει υποστεί και την απορρόφηση του στον οργανισμό.
Οφέλη σεληνίου
Το σελήνιο συνεισφέρει και συμμετέχει σε διάφορες σημαντικές λειτουργίες , όπως:
1. Υγιής λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα: Το σελήνιο ρυθμίζει την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών, Τ3 και Τ4, που είναι απαραίτητες για την σωστή λειτουργία και ρύθμιση του θυρεοειδούς. Ο θυρεοειδής έχει κρίσιμο ρόλο για τον βασικό μεταβολισμό και την ομοιόσταση του οργανισμού. Έτσι, το σελήνιο έμμεσα συμβάλει και στην ομαλή λειτουργία αυτών.
2. Ανοσοποιητικό σύστημα: το σελήνιο βελτιώνει την ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να αντιμετωπίζει τις λοιμώξεις, ενισχύοντας την λειτουργία των λευκών αιμοσφαιρίων. Τα λευκά αιμοσφαίρια αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού μας ενάντια σε παθογόνα. Το σελήνιο συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία τους, αυξάνοντας την ικανότητά τους να εντοπίζουν και να καταστρέφουν τους εισβολείς.
2. Ανοσοποιητικό σύστημα: το σελήνιο βελτιώνει την ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να αντιμετωπίζει τις λοιμώξεις, ενισχύοντας την λειτουργία των λευκών αιμοσφαιρίων. Τα λευκά αιμοσφαίρια αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού μας ενάντια σε παθογόνα. Το σελήνιο συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία τους, αυξάνοντας την ικανότητά τους να εντοπίζουν και να καταστρέφουν τους εισβολείς.
3. Αναπαραγωγική υγεία: η αναπαραγωγική ικανότητα συνδέεται άμεσα με το σελήνιο. Επαρκείς ποσότητες σεληνίου στον οργανισμό υποστηρίζουν την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων και μειώνουν τον κίνδυνο αποβολής σε εγκυμονούσες. Τα σπερματοζωάρια χρειάζονται ενέργεια για να κινηθούν και να φτάσουν στο ωάριο. Το σελήνιο συμβάλλει στην παραγωγή αυτής της ενέργειας, βελτιώνοντας την κινητικότητα και αυξάνοντας τις πιθανότητες γονιμοποίησης. Το σελήνιο, ως ισχυρό αντιοξειδωτικό, προστατεύει τα ωάρια από τις βλαβερές επιπτώσεις των ελεύθερων ριζών. Οι ελεύθερες ρίζες μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στο DNA των ωαρίων, μειώνοντας την ποιότητά τους και αυξάνοντας τον κίνδυνο αποβολής.
4. Αντιοξειδωτική προστασία: Το σελήνιο είναι πολύ ισχυρό αντιοξειδωτικό. Προστατεύει από τις ελεύθερες ρίζες και επομένως αποτρέπει την γήρανση και απόπτωση των κυττάρων. Το σελήνιο, ως ισχυρό αντιοξειδωτικό, παίζει έναν κρίσιμο ρόλο στην προστασία των κυττάρων από τις ελεύθερες ρίζες. Ενσωματώνεται σε διάφορα ένζυμα, τα οποία λειτουργούν ως καταλύτες σε αντιοξειδωτικές αντιδράσεις. Αυτά τα ένζυμα, γνωστά ως γλουταθειόνη υπεροξειδάση (GPx), βοηθούν στην εξουδετέρωση των επιβλαβών μορίων του υπεροξειδίου του υδρογόνου και άλλων οξειδωτικών παραγόντων.
5. Προστασία από τον καρκίνο: λόγω της αντιοξειδωτικής ιδιότητας αλλά και της συμβολής στο ανοσοποιητικό σύστημα, το σελήνιο προστατεύει από ορισμένα είδη καρκίνου, μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης τους. Οι ελεύθερες ρίζες είναι ασταθή μόρια που μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στο DNA των κυττάρων, αυξάνοντας τον κίνδυνο μετάλλαξης και ανάπτυξης καρκινικών κυττάρων. Το σελήνιο, ως ισχυρό αντιοξειδωτικό, βοηθά στην εξουδετέρωση αυτών των επιβλαβών μορίων, προστατεύοντας έτσι το γενετικό υλικό.
Έλλειψη σεληνίου
Από τα πολλαπλά οφέλη που έχει το σελήνιο, γίνεται αντιληπτό ότι έλλειψη του θα οδηγούσε σε διάφορα προβλήματα. Πώς θα καταλάβουμε όμως, ότι υπάρχει έλλειψη;
Έλλειψη σεληνίου μπορεί να οδηγήσει σε:
- Κόπωση
- Μυϊκή αδυναμία
- Τριχόπτωση
- Δυσκολία στην συγκέντρωση
- Συχνές λοιμώξεις και πτώση ανοσοποιητικού συστήματος
- Υπογονιμότητα
- Υποθυρεοειδισμό (υπολειτουργία του θυρεοειδούς)
Πώς μπορούμε να αυξήσουμε τα επίπεδα σεληνίου στον οργανισμό;
Σε περιπτώσεις, όπου υπάρχει έλλειψη σεληνίου αλλά και σε καταστάσεις, όπως ο υποθυρεοειδισμός, η εγκυμοσύνη και ο θηλασμός, η χορτοφαγία, η τριχόπτωση, η ανάγκη ενίσχυσης του ανοσοποιητικού και της γονιμότητας είναι απαραίτητη η αυξημένη πρόσληψη σεληνίου.
Για να αυξήσουμε την πρόσληψη σεληνίου μπορούμε να εντάξουμε στην διατροφή μας τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε σελήνιο. Χρειάζεται, όμως, προσοχή. Η κατανάλωσή τους πρέπει να γίνεται με μέτρο, για να μην λάβουμε πολύ παραπάνω σελήνιο από όσο χρειάζεται.
Η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής που περιέχουν σελήνιο, μπορεί να οδηγήσει άμεσα στην αύξηση των επιπέδων του στον οργανισμό και με ελεγχόμενη δόση. Συμβουλευτευόμαστε έναν ειδικό υγείας για να μας καθοδηγήσει.
Heals Tip: Οι έγκυες ειδικά θα πρέπει να συμβουλευτούν τον γιατρό τους για να τους κατευθύνει σχετικά με την απαραίτητη δόση.
Συμπέρασμα
Το σελήνιο είναι ένα απαραίτητο ιχνοστοιχείο με πολύ σημαντικό ρόλο στον οργανισμό. Η έλλειψη του μπορεί να απορυθμίσει τα συστήματα του οργανισμού με αρνητικές επιπτώσεις για τον άνθρωπο. Φροντίζουμε για επαρκή την πρόσληψη σεληνίου είτε από τροφές είτε από συμπληρώματα διατροφής, ειδικά σε περιπτώσεις, όπου υπάρχει ανάγκη.
Το heals προτείνει:
Πηγές:
Cleveland Clinic Staff. (2023, May 31). What Selenium Is and Why You Need It (But Not Too Much of it). Cleveland Clinic. Ανάκτηση από https://health.clevelandclinic.org/selenium-benefits
Natalie Olsen, R. L.-C. (2024, July 24). 20 Foods Rich in Selenium. Healthline. Ανάκτηση από https://www.healthline.com/health/selenium-foods#guidelines
Συχνές Ερωτήσεις για το Σελήνιο και τη Δράση του
Τι είναι το σελήνιο;
Το σελήνιο είναι ένα απαραίτητο ιχνοστοιχείο που βρίσκεται φυσιολογικά στο έδαφος, το νερό και ορισμένα τρόφιμα. Είναι σημαντικό για τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού, όπως ο μεταβολισμός, ο θυρεοειδής, το ανοσοποιητικό και το αναπαραγωγικό σύστημα.
Σε ποιες τροφές βρίσκεται το σελήνιο;
Το σελήνιο βρίσκεται σε τρόφιμα όπως τα καρύδια Βραζιλίας, θαλασσινά (τόνος, σολομός, σαρδέλες, γαρίδες), κρεατικά (χοιρινό, μοσχάρι, γαλοπούλα, κοτόπουλο), γαλακτοκομικά προϊόντα (τυρί, αυγά, cottage cheese) και δημητριακά ολικής άλεσης.
Ποια είναι η ημερήσια δόση σεληνίου για ενήλικες;
Η ημερήσια δόση σεληνίου για ενήλικες είναι 55mcg. Σε εγκυμονούσες και θηλάζουσες γυναίκες μπορεί να αυξηθεί έως 70mcg ανά ημέρα.
Ποια είναι τα οφέλη του σεληνίου;
Το σελήνιο συμβάλλει στην υγιή λειτουργία του θυρεοειδούς, στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού, στη βελτίωση της αναπαραγωγικής υγείας και παρέχει αντιοξειδωτική προστασία, προστατεύοντας από γήρανση, βλάβες στο DNA και ορισμένα είδη καρκίνου.Ποια είναι τα συμπτώματα έλλειψης σεληνίου;
Η έλλειψη σεληνίου μπορεί να προκαλέσει κόπωση, μυϊκή αδυναμία, τριχόπτωση, δυσκολία συγκέντρωσης, συχνές λοιμώξεις, υπογονιμότητα και υποθυρεοειδισμό.