Το καλάθι σας είναι άδειο
Συντακτική ομάδα του heals, 16-01-2025
Όλοι οι συγγραφείς
Πώς αντιμετωπίζουμε την Εφηβική Ακμή
Η ακμή είναι μια από τις πιο κοινές δερματολογικές παθήσεις, που επηρεάζει περίπου το 80-90% των νέων κυρίως κατά την περίοδο της εφηβείας. Μπορεί ωστόσο να εμφανιστεί και σε μεγαλύτερη ηλικία. Ας ανακαλύψουμε πώς μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά και να ανακτήσουμε την αυτοπεποίθησή μας.
Πίνακας Περιεχομένων
- 1. Τι είναι η εφηβική ακμή;
- 2. Αίτια και παράγοντες της ακμής
- 3. Συμπτώματα εφηβικής ακμής
- 4. Αντιμετώπιση - θεραπείες της ακμής
- 5. Συμπέρασμα
Τι είναι η εφηβική ακμή;
Η ακμή είναι μια χρόνια, φλεγμονώδης, δερματική πάθηση η οποία προσβάλλει τον θύλακα της τρίχας και επηρεάζεται από μια πληθώρα παραγόντων. Είναι ως επί το πλείστον αδρανής κατά την παιδική ηλικία, αλλά συχνά εκδηλώνεται ή επανεμφανίζεται στην περίοδο της εφηβείας, κορυφώνεται στα τέλη της και εξελίσσεται με εξάρσεις και υφέσεις. Συνδυάζεται με κατακράτηση σμήγματος στους τριχοσμηγματογόνους θύλακες και δευτερογενείς επιμολύνσεις. Συνήθως εντοπίζεται στις σμηγματορροϊκές περιοχές του προσώπου, αλλά συχνά μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες περιοχές του σώματος, όπως τα μπράτσα, την πλάτη και το στήθος.
Αίτια και παράγοντες της ακμής
Η αιτιολογία και η παθογένεια της ακμής έχει σχέση με πολλούς παράγοντες, πιο σημαντικοί εκ των οποίων είναι οι εξής:
Παρατηρείται μη φυσιολογική συσσώρευση κεράτινης ουσίας, μιας πρωτεΐνης του των μαλλιών, των νυχιών και του δέρματος, η οποία όμως σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί σκλήρυνση του εξωτερικού τμήματος του δέρματος και πιο γρήγορη ωρίμανση των κυττάρων της επιδερμίδας. Επίσης προκαλεί απόφραξη των πόρων των σμηγματογόνων αδένων.
2. Μικροβιακοί παράγοντες
Ο μικροβιακός παράγοντας παίζει καθοριστικό ρόλο στην ακμή αφού στους τριχο-σμηγματογόνους θυλάκους ατόμων που πάσχουν από ακμή βρέθηκαν το κορινοβακτηρίδιο της ακμής, ο επιδερμικός σταφυλόκοκκος και άλλα μικρόβια.
3. Σμηγματόρροια
Η σμηγματόρροια αναφέρεται στην αυξημένη έκκριση σμήγματος λόγω υπερλειτουργίας των σμηγματογόνων αδένων, η οποία δημιουργεί ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη της κοινής ακμής, και περιλαμβάνει τη δημιουργία φλεγμονής του δέρματος ανά περιοχές.
4. Ορμονικοί παράγοντες
Η παθογένεια της ακμής έχει στενή σχέση με τις ανδρογόνες ορμόνες και, ιδιαίτερα, όσον αφορά τους άνδρες με την τεστοστερόνη και όσον αφορά τις γυναίκες με την ανδροστενεδιόνη. Τα ανδρογόνα και κυρίως η τεστοστερόνη είναι υπεύθυνα για την υπερέκκριση των σμηγματογόνων αδένων και την συσσώρευση του σμήγματος μέσα στους θύλακες των τριχών.
5. Γενετική προδιάθεση
Τα κληρονομικά γονίδια μπορούν να επηρεάσουν την παθογένεια και τη βαρύτητα της ακμής όπως η κλινική εικόνα της νόσου, η κατανομή των βλαβών, η χρονική της διάρκεια καθώς και γενικότερα η πιθανότητα εμφάνισής της.
6. Περιβαλλοντικές συνθήκες
Έχει παρατηρηθεί ότι η επιδείνωση της ακμής μπορεί να οφείλεται στην υγρασία του περιβάλλοντος και στην υπερβολική εφίδρωση του ατόμου.
7. Ψυχολογική κατάσταση
Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ψυχολογικός παράγοντας, και πιο συγκεκριμένα το άγχος και το stress παίζουν σημαντικό ρόλο στην επιδείνωση και την παθογένεια της ακμής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι εξάρσεις που έχουν παρατηρηθεί σε μαθητές και φοιτητές κατά τις εξεταστικές περιόδους.
8. Λανθασμένη επιλογή και χρήση προϊόντων
Έχει αποδειχτεί ότι η λανθασμένη επιλογή προϊόντων περιποίησης αλλά και η μη ορθή εφαρμογή τους παίζουν σημαντικό ρόλο στην φραγή των πόρων του δέρματος προκαλώντας υπερέκκριση σμήγματος και επομένως εύφορο έδαφος για ανάπτυξη ακμής. Άλλες πιθανές επιπτώσεις είναι πιθανές επιμολύνσεις και φλεγμονές.
Συμπτώματα εφηβικής ακμής
Το εξάνθημα της ακμής είναι πολύμορφο και αποτελείται από φαγέσωρες, βλατίδες, φλυκταινίδια, βλατιδοφλύκταινες, οζίδια, κύστεις και πολλές φορές από ατροφικές και υπερτροφικές ουλές.
Πρόκειται για το πρώτο στάδιο της ακμής. Οι φαγέσωρες είναι μικρά κεράτινα βύσματα που φράζουν τους τριχοσμηγματογόνους πόρους και αποτελούνται από κερατίνη, μελανίνη, σμήγμα και τρίχες. Οι φαγέσωρες είναι είτε “ανοιχτοί” (μαύρα στίγματα) είτε “κλειστοί” (ελαφρώς επαρμένες βλαστίδες στο χρώμα του δέρματος). Αποτελούν την πρώτη εκδήλωση της κοινής ακμής και κατά την εξέλιξή τους μπορούν να αναπτύξουν φλεγμονή.
Βλατίδες
Πρόκειται για το δεύτερο στάδιο της ακμής. Όταν οι φαγέσωρες μολυνθούν, τότε δημιουργούνται κωνικά επάρματα, τα οποία τελικά παίρνουν κόκκινο χρώμα από τη φλεγμονώδη διήθηση. Η φλεγμονή οφείλεται στα ελεύθερα λιπαρά οξέα και στο σμήγμα, το οποίο εισέρχεται στο χόριο μετά τη ρήξη (άνοιγμα) των τριχοσμηγματογόνων θυλάκων.
Έχουν μικρό μέγεθος, περίπου όσο το κεφάλι της καρφίτσας, και περιέχουν πυώδες υγρό. Όταν η φλεγμονή προχωρήσει στο βάθος του χορίου, τότε σχηματίζονται τα οζίδια. Αυτά υποχωρούν με αργό ρυθμό ή εξελίσσονται σε κύστες.
Πρόκειται για το τρίτο στάδιο της ακμής. Σχηματίζονται από την απόφραξη του στομίου του τριχοσμηγματογόνου θύλακα. Το στόμιο, αυξανόμενο, διατείνει το τοίχωμα των θυλάκων, και οι σχηματισμένες κύστεις μπορούν να φθάσουν μέχρι το μέγεθος φασολιού. Οι κύστεις παρουσιάζουν φλεγμονή, και το δέρμα που τις καλύπτει είναι σκούρο κόκκινο. Όταν ανοίξουν, έχουμε την έκκριση παχύρρευστου πύον.
Οι φλεγμονώδεις βλάβες της κοινής ακμής, μετά την αποδρομή τους, αφήνουν ερυθηματώδεις κηλίδες, οι οποίες υποχωρούν και εξαφανίζονται σε μικρό χρονικό διάστημα, ή σχηματίζουν ουλές, οι οποίες είναι μικρές ή μεγάλες και εμφανίζονται στο πρόσωπο στη ράχη και στην μπροστινή επιφάνεια του θώρακα.
Πρόκειται για το δεύτερο στάδιο της ακμής. Όταν οι φαγέσωρες μολυνθούν, τότε δημιουργούνται κωνικά επάρματα, τα οποία τελικά παίρνουν κόκκινο χρώμα από τη φλεγμονώδη διήθηση. Η φλεγμονή οφείλεται στα ελεύθερα λιπαρά οξέα και στο σμήγμα, το οποίο εισέρχεται στο χόριο μετά τη ρήξη (άνοιγμα) των τριχοσμηγματογόνων θυλάκων.
Φλυκταινίδια
Έχουν μικρό μέγεθος, περίπου όσο το κεφάλι της καρφίτσας, και περιέχουν πυώδες υγρό. Όταν η φλεγμονή προχωρήσει στο βάθος του χορίου, τότε σχηματίζονται τα οζίδια. Αυτά υποχωρούν με αργό ρυθμό ή εξελίσσονται σε κύστες.
Πρόκειται για το τρίτο στάδιο της ακμής. Σχηματίζονται από την απόφραξη του στομίου του τριχοσμηγματογόνου θύλακα. Το στόμιο, αυξανόμενο, διατείνει το τοίχωμα των θυλάκων, και οι σχηματισμένες κύστεις μπορούν να φθάσουν μέχρι το μέγεθος φασολιού. Οι κύστεις παρουσιάζουν φλεγμονή, και το δέρμα που τις καλύπτει είναι σκούρο κόκκινο. Όταν ανοίξουν, έχουμε την έκκριση παχύρρευστου πύον.
Οι φλεγμονώδεις βλάβες της κοινής ακμής, μετά την αποδρομή τους, αφήνουν ερυθηματώδεις κηλίδες, οι οποίες υποχωρούν και εξαφανίζονται σε μικρό χρονικό διάστημα, ή σχηματίζουν ουλές, οι οποίες είναι μικρές ή μεγάλες και εμφανίζονται στο πρόσωπο στη ράχη και στην μπροστινή επιφάνεια του θώρακα.
Αντιμετώπιση - θεραπείες της ακμής
Η θεραπεία της ακμής διακρίνεται σε συστηματική (με φάρμακα από το στόμα) και τοπική (με καθαριότητα και κρέμες). Ανάλογα με την μορφή της ακμής επιλέγουμε και το είδος της θεραπείας που θα ακολουθήσουμε.
Heals Tip: Συμβουλευόμαστε πάντοτε το δερματολόγο μας ο οποίος θα αξιολογήσει το στάδιο της ακμής και θα μας προτείνει την κατάλληλη θεραπεία.
Συστηματική θεραπεία:
Τα αντιβιοτικά δίνονται σε σοβαρές περιπτώσεις φλεγμονώδους ακμής. Ωστόσο θέλει αρκετή προσοχή καθώς η συνεχή τους χρήση μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών. Τα αντιφλεγμονώδη δίνονται για τη μείωση της φλεγμονής.
2. Αντιανδρογόνα:
Χορηγούνται από το στόμα στις γυναίκες, έχουν κεντρική ρυθμιστική δράση, περιορίζουν την κυκλοφορία των ανδρογόνων στο αίμα και κατά συνέπεια μειώνουν τον όγκο των εκκρίσεων των σμηγματογόνων αδένων. Ως αντενδείξεις για την χορήγησή τους εκλαμβάνονται οι περιπτώσεις όγκων των ωοθηκών και της μήτρας, καθώς και η ύπαρξη κιρσών και φλεβίτιδας. Επίσης η ασθενής θα πρέπει να διακόψει ή να ελαττώσει το κάπνισμα.
3. Βιταμίνη Α:
Η χορήγηση της βιταμίνης Α βοηθά στην ταχύτερη αποκατάσταση του δέρματος. Πολλές φορές κάνουμε συνδυασμό της βιταμίνης Α με την βιταμίνη Ε για καλύτερα αποτελέσματα.
4. Ισοτρετινοΐνη:
Χορηγείται μόνο σε βαριές περιπτώσεις κυστικής ακμής, ευκολότερα στους ενήλικες άνδρες και μόνο από δερματολόγο, με συνεχή παρακολούθηση. Πρέπει να γίνεται έλεγχος των λιπιδίων και της χοληστερίνης κατά τη διάρκεια της χορήγησης της ισοτρετινοΐνης. Η σοβαρότερη παρενέργεια του φαρμάκου είναι η τερατογένεση. Για τον λόγο αυτό δεν επιτρέπεται η κύηση κατά τη διάρκεια της λήψεως του φαρμάκου και ένα μήνα μετά τη διακοπή της θεραπείας.
5. Κορτικοστεροειδή:
Χορηγούνται σε ειδικές περιπτώσεις και με σύνεση,καθώς μπορεί να προκαλέσουν κατακράτηση. Επηρεάζουν τη λειτουργία των νεφρών, αυξάνοντας την επαναπορρόφηση του νατρίου. Το νερό τείνει να ακολουθεί το νάτριο, με αποτέλεσμα να συγκεντρώνεται περισσότερο υγρό στον οργανισμό και να εμφανίζεται οίδημα, κυρίως στα κάτω άκρα.
Τοπική θεραπεία:
1. Η καθαριότητα παίζει σπουδαίο ρόλο στην τοπική θεραπεία της ακμής. Πρέπει να γίνεται τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα, με χλιαρό νερό και αντισηπτικά καθαριστικά. Ο καθαρισμός του προσώπου μπορεί να γίνει από αισθητικό στα αρχικά στάδια της ακμής, ώστε να απαλλαγούμε από τους φαγέσωρες και το σμήγμα.
2. Τοπικά εφαρμόζουμε αλοιφές ή κρέμες, οι οποίες περιέχουν ρεζορκίνη, σαλικυλικό οξύ, αζελαϊκό οξύ, ερυθρομυκίνη, κλιδαμυκίνη, ισοτρετινοΐνη, τρετινοΐνη και βιταμίνη Α. Καλό είναι να μη χρησιμοποιούμε λιπαρές αλοιφές και κρέμες, διότι συμβάλλουν στην αύξηση του σμήγματος.
Μετά την αποκατάσταση των βλαβών παραμένουν ουλές, τις περισσότερες φορές ατροφικές ή υπερτροφικές. Για την επαναφορά του δέρματος εφαρμόζονται συνήθως διάφορες απολεπιστικές μέθοδοι.
Δερμοαπόξεση
Η δερμοαπόξεση είναι μια αποτελεσματική επέμβαση για την αισθητική βελτίωση των ουλών της ακμής. Η επέμβαση μπορεί να γίνει με τον κατάλληλο εξοπλισμό στο χειρουργείο του ιατρείου υπό τοπική αναισθησία. Ωστόσο, πρέπει να γίνεται πολύ καλή ενημέρωση του ασθενή για το αποτέλεσμα που θα έχει αναλόγως με τη μορφή και την έκταση των ουλών. Σημαντικό είναι επίσης να αναφερθεί ότι απαιτείται μεγάλη προσοχή στην προστασία του δέρματος από την ηλιακή ακτινοβολία με πλήρη αποφυγή έκθεσης στον ήλιο για δέκα τουλάχιστον μέρες και στη συνέχεια, απαιτείται η χρήση αντηλιακών με υψηλό δείκτη προστασίας.
Χημική αποφολίδωση (Χημικό peeling)
Η χημική αποφολίδωση (χημικό peeling) γίνεται με διάφορες χημικές ουσίες όπως είναι η φαινόλη, το τριχλωροξεικό οξύ κτλ. Η αποφολίδωση νεκρώνει τα κύτταρα του δέρματος, τα οποία αποβάλλονται μετά από δύο έως τρεις ημέρες. Το δέρμα αναγεννιέται σε διάστημα δέκα ημερών. Επίσης, και στην περίπτωση της αποφολίδωσης, όπως και στην δερμαπόξεση, πρέπει να αποφεύγεται ο ήλιος. Διακρίνεται σε:
- Επιφανειακή: Επιδρά μόνο στις ανώτερες στιβάδες της επιδερμίδας.
- Μεσαία: Περιλαμβάνει και τις κατώτερες στιβάδες της επιδερμίδας και βοηθά στην αποκατάσταση των μικρών βλαβών από την ακμή.
- Βαθιά: Γίνεται μέχρι το χόριο (το μεσαίο στρώμα του δέρματος που παρέχει στη επιδερμίδα μας δομή, ελαστικότητα και λειτουργικότητα) και αποκλειστικά από γιατρό.
Ποια είναι τα βήματα για την περιποίηση της εφηβικής ακμής
Καθαρισμός προσώπου
Πολύ βασικό βήμα είναι ο τακτικός, ο σωστός και ο σχολαστικός καθαρισμός του προσώπου, με καθαριστικά προϊόντα τα οποία είναι ειδικά σχεδιασμένα για την ακμή (όχι πολυ σκληρά ή στεγνά). Τα ειδικά καθαριστικά για την ακμή έχουν αντιμικροβιακή και σμηγματορρυθμιστική δράση, προστατεύουν από μολύνσεις, ενώ συμβάλλουν στον βαθύ καθαρισμό της επιδερμίδας, προσφέροντας μια ιδανική βάση για τα προϊόντα θεραπείας της ακμής και όχι μόνο.
Απολέπιση
Η τακτική απολέπιση βοηθά στη διατήρηση των πόρων απαλλαγμένων από τα περιττά κύτταρα του δέρματος και της λιπαρότητας. Η απολέπιση αφαιρεί τα συσσωρευμένα νεκρά κύτταρα από την επιφάνεια της επιδερμίδας, χαρίζοντάς της παράλληλα μια πιο λεία, απαλή και ομοιόμορφη όψη.
Μια κατάλληλη ενυδατική κρέμα για το ακνεϊκό δέρμα, λεπτόρευστης κυρίως υφής για πιο εύκολη απορρόφηση και με μη φαγεσωρογόνα δράση, δεν θα προκαλέσει ξεσπάσματα, αλλά θα μειώσει την ξηρότητα και το ξεφλούδισμα. Οι θεραπείες ακμής μπορούν να στεγνώσουν εντελώς την επιδερμίδα, επομένως χρήζει βαθιάς ενυδάτωσης για την αντιμετώπιση της αφυδάτωσης που προκαλείται.
Δεδομένου ότι πολλές θεραπείες για ακμή κάνουν το δέρμα ακόμα πιο ευαίσθητο στον ήλιο πέρα απ’ την ξηρότητα που προκαλείται, κρίνεται εξαιρετικά σημαντική η καθημερινή χρήση αντηλιακού κατάλληλου για τον τύπο επιδερμίδας έτσι ώστε να αποφεύγεται η φραγή των πόρων με την επερχόμενη υπερέκκριση σμήγματος παράλληλα με την προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία.
Συμπέρασμα
Η ακμή είναι μια κοινή δερματολογική πάθηση. Παρά τις προκλήσεις της, η σύγχρονη ιατρική προσφέρει αποτελεσματικές θεραπείες, προσαρμοσμένες στις ανάγκες του κάθε ατόμου. Με την κατάλληλη διάγνωση, εξατομικευμένη φροντίδα και μια σωστή ρουτίνα περιποίησης, η ακμή μπορεί να ελεγχθεί και να υποχωρήσει, επιτρέποντας την αποκατάσταση του υγιούς δέρματος και την πρόληψη μελλοντικών εξάρσεων.Το heals προτείνει:
Συχνές Ερωτήσεις για την Εφηβική Ακμή
Τι είναι η εφηβική ακμή;
Η εφηβική ακμή είναι μια δερματική πάθηση που εμφανίζεται κυρίως κατά την εφηβεία, λόγω ορμονικών αλλαγών. Εμφανίζεται με σπυράκια, μαύρα στίγματα και κύστες, κυρίως στο πρόσωπο, την πλάτη και το στήθος.
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την εμφάνιση της ακμής;
Παράγοντες όπως η γενετική προδιάθεση, η διατροφή, το άγχος, η χρήση ακατάλληλων καλλυντικών και οι περιβαλλοντικές συνθήκες μπορούν να επηρεάσουν την εμφάνιση της ακμής.Πώς μπορώ να καθαρίσω σωστά το δέρμα μου αν έχω ακμή;
Χρησιμοποιούμε ένα απαλό καθαριστικό χωρίς αλκοόλ δύο φορές την ημέρα. Αποφεύγουμε το τρίψιμο του δέρματος και προτιμούμε χλιαρό νερό για το ξέπλυμα.
Ποια προϊόντα περιποίησης είναι κατάλληλα για το δέρμα με ακμή;
Προϊόντα χωρίς έλαια (oil-free), μη φαγεσωρογόνα, και με συστατικά όπως σαλικυλικό και αζελαϊκό οξύ και βιταμίνη Α είναι κατάλληλα για δέρμα με ακμή.Πότε πρέπει να επισκεφτώ δερματολόγο για την ακμή μου;
Επισκεπτόμαστε έναν δερματολόγο αν η ακμή είναι έντονη, δεν βελτιώνεται με τοπικές θεραπείες ή προκαλεί ουλές και συναισθηματική δυσφορία.
Ποιες παρενέργειες μπορεί να έχουν οι θεραπείες για την ακμή;
Οι παρενέργειες εξαρτώνται από τη θεραπεία και μπορεί να περιλαμβάνουν ξηρότητα, ερεθισμούς, ήπια ευαισθησία στο δέρμα και, σε σπάνιες περιπτώσεις, σοβαρότερες αντιδράσεις.
Τι είναι η δερμοαπόξεση και πότε συνιστάται;
Η δερμοαπόξεση είναι μια μέθοδος που αφαιρεί την επιφανειακή στιβάδα του δέρματος και χρησιμοποιείται για τη μείωση ουλών από ακμή. Συνιστάται όταν η ακμή έχει αντιμετωπιστεί πλήρως.
Μπορεί το άγχος να επιδεινώσει την ακμή;
Ναι, το άγχος μπορεί να επιδεινώσει την ακμή αυξάνοντας την παραγωγή ορμονών που διεγείρουν τους σμηγματογόνους αδένες.