Το καλάθι σας είναι άδειο
Ελίζα Καλοκύρη, 29-08-2024
Όλοι οι συγγραφείς
Κοιλιοκάκη: Υπάρχει Ζωή και Χωρίς Γλουτένη
Η κοιλιοκάκη είναι μια σοβαρή αυτοάνοση διαταραχή που πυροδοτείται από την κατανάλωση γλουτένης. Αν και συχνά συγχέεται με απλή δυσανεξία, η κοιλιοκάκη είναι κάτι πολύ περισσότερο. Ας μάθουμε το γιατί.
Πίνακας Περιεχομένων
- 1. Τι είναι η κοιλιοκάκη;
- 2. Συμπτώματα κοιλιοκάκης
- 3. Διάγνωση κοιλιοκάκης
- 4. Κοιλιοκάκη και αντιμετώπιση
- 5. Συμπέρασμα
Τι είναι η κοιλιοκάκη;
Η κοιλιοκάκη είναι μια νόσος του ανοσοποιητικού που επηρεάζει το λεπτό μας έντερο, όταν καταναλώνουμε γλουτένη. Η γλουτένη είναι η πρωτεΐνη που υπάρχει σε τρόφιμα με σιτάρι, κριθάρι και σίκαλη. Εάν πάσχουμε από κοιλιοκάκη, η αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος στη γλουτένη οδηγεί στην παραγωγή τοξινών που βλάπτουν τις λάχνες του λεπτού εντέρου. Οι λάχνες, είναι μικροσκοπικές, δακτυλοειδείς προεξοχές που καλύπτουν το τοίχωμα του εντέρου και παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. Ως συνέπεια της ανοσολογικής επίθεσης, οι λάχνες υφίστανται μερική ή ολική ατροφία, ενώ παράλληλα καταστρέφονται και ορισμένα από τα ένζυμα που εμπλέκονται στην πέψη.
Η κοιλιοκάκη, αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά και άμεσα, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας, από στομαχικές διαταραχές μέχρι έλλειψη βιταμινών. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως δεν πρόκειται για μια απλή δυσανεξία στη γλουτένη. Είναι μια σοβαρή πάθηση που προκαλεί φλεγμονή και βλάβη στο έντερο, με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία.
Συμπτώματα κοιλιοκάκης
Η κοιλιοκάκη προκαλεί συμπτώματα που αφορούν κυρίως το γαστρεντερικό σύστημα. Τα πιο συχνά είναι:
- Κοιλιακός πόνος
- Δυσκολία στην πέψη
- Φούσκωμα και μετεωρισμός
- Ναυτία και τάση για εμετό
- Διάρροιες ή δυσκοιλιότητα σε κάποιες περιπτώσεις
- Απώλεια βάρους
- Κόπωση
- Πονοκέφαλοι
- Πτώση ανοσοποιητικού
- Κακή διάθεση
- Ανορεξία
- Τριχόπτωση
- Εύθραυστο δέρμα και νύχια
- Ακανόνιστη περίοδος και προβλήματα γονιμότητας
- Ξηροστομία και άφθες
- Νευρολογικά προβλήματα, όπως μούδιασμα των άκρων και νευροπάθειες
- Δερματίτιδα με εξανθήματα, που προσβάλλει συνήθως τους αγκώνες, τα γόνατα ή το τριχωτό της κεφαλής
- Οστεοπενία και πόνοι αρθρώσεων
Διάγνωση κοιλιοκάκης
Πριν τον αποκλεισμό της γλουτένης από την διατροφή, χρειάζεται να γίνει σωστή διάγνωση. Σε πρώτο στάδιο, πραγματοποιούνται εξετάσεις αίματος. Ελέγχονται τα επίπεδα των αντισωμάτων, που παράγονται σε αντίδραση στην γλουτένη. Έπειτα, ακολουθεί, συνήθως, βιοψία του λεπτού εντέρου μέσω γαστροσκόπησης, προκειμένου να εντοπιστεί και να επιβεβαιωθεί η βλάβη.
Κοιλιοκάκη και αντιμετώπιση
Διατροφή
Είναι δύσκολο να θεραπεύσουμε την κοιλιοκάκη. Μπορούμε ωστόσο να την αντιμετωπίσουμε και να την περιορίσουμε αποτελεσματικά με τη σωστή διατροφή. Η αυστηρή αποχή από τη γλουτένη, Δίαιτα ελεύθερης γλουτένης (ΔΕΓ), αποτελεί το κλειδί για τη βελτίωση των συμπτωμάτων και την αποκατάσταση του εντέρου. Τροφές που περιέχουν γλουτένη περιλαμβάνουν:
Σιτάρι και τα παράγωγά του, όπως έμερ (Triticum dicoccum), καμούτ (Triticum turgidum ssp. turanicum), σπέλτα (Triticum spelta), τριτικάλε (Triticosecale) και σκληρό σιτάρι, Κριθάρι, Σίκαλη και Βρώμη.
Οτιδήποτε παράγεται από αυτές τις πρώτες ύλες περιέχει γλουτένη. Επιπλέον, η γλουτένη μπορεί να κρύβεται σε χρωστικές, πρόσθετα, αρωματικές ουσίες και συντηρητικά, που συναντώνται σε επεξεργασμένα τρόφιμα όπως σάλτσες, γλυκά, καρυκεύματα, σούπες και αλλαντικά. Μπορούμε να προτιμήσουμε μια μεγάλη ποικιλία τροφίμων που δεν έχουν γλουτένη, όπως:
- το κρέας
- τα ψάρια
- τα γαλακτοκομικά
- τα όσπρια
- τα λαχανικά
- τα φρούτα
Ακόμα και ίχνη γλουτένης μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα σε άτομα με κοιλιοκάκη. Η αποφυγή διασταυρούμενης μόλυνσης είναι εξαιρετικά σημαντική. Αυτή μπορεί να συμβεί όταν τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη έρχονται σε επαφή με τρόφιμα που δεν περιέχουν, μέσω κοινών επιφανειών κοπής, σκευών μαγειρικής, λαδιών τηγανίσματος, ακόμα και από τα χέρια ή τις ποδιές. Ο προσεκτικός καθαρισμός επιφανειών και σκευών και η επιλογή προϊόντων με την ετικέτα "Χωρίς Γλουτένη" είναι ζωτικής σημασίας. Με σωστή διατροφή και προσοχή, μπορούμε να διατηρήσουμε ένα ασφαλές, χωρίς γλουτένη περιβάλλον που να ανταποκρίνεται πλήρως στις διατροφικές μας ανάγκες.
Συμπληρώματα Διατροφής
Η διατροφή χωρίς γλουτένη επιτρέπει στο έντερο να επουλωθεί σταδιακά και τα γαστρεντερικά συμπτώματα να υποχωρήσουν. Ωστόσο, οι ελλείψεις σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία συχνά παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, προκαλώντας περαιτέρω συμπτώματα. Η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής με την ένδειξη "gluten free" μπορεί να βοηθήσει σημαντικά. Πιο συγκεκριμένα, η χορήγηση σιδήρου, βιταμίνης Β12 και φολικού οξέος συμβάλλει στην αντιμετώπιση της αναιμίας. Η επιλογή σιδήρου υψηλής απορρόφησης, όπως σουκρωμικού ή λιποσωμιακού σιδήρου, εξασφαλίζει καλύτερα αποτελέσματα.
Η λήψη βιταμίνης D βοηθά στην αύξηση των επιπέδων της στο αίμα, ενισχύοντας την ενέργεια, τη διάθεση και το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ παράλληλα συντελεί στη βελτίωση δερματικών προβλημάτων και στη γενικότερη διαχείριση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με την έλλειψή της. Η χρήση μιας πολυβιταμίνης μπορεί να τονώσει τον οργανισμό και να καλύψει τα διατροφικά ελλείμματα, ειδικά κατά την αρχική περίοδο μέχρι να υιοθετήσουμε πλήρως μια ρουτίνα χωρίς γλουτένη και να επανέλθουμε σε φυσιολογικά επίπεδα.
Συμπέρασμα
Η κοιλιοκάκη είναι μια σοβαρή πάθηση και όχι μια απλώς μια διατροφική διαταραχή. Εάν παραμείνει χωρίς αντιμετώπιση, μπορεί να προκαλέσει πολλά σοβαρά και μακροχρόνια προβλήματα. Με την υιοθέτηση κατάλληλης διατροφής χωρίς γλουτένη και την χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής για την αντιμετώπιση των ελλείψεων, η κοιλιοκάκη και τα συμπτώματα της μπορούν να περιοριστούν πλήρως.Το heals προτείνει:
Πηγές
Cleveland Clinic Staff. 2022. «Celiac Disease.» Cleveland Clinic, 01 January. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/14240-celiac-disease.
Mayo Clinic Staff. 2023. «Celiac disease - Symptoms and causes.» MayoClinic, 12 September. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/celiac-disease/symptoms-causes/syc-20352220.
MedlinePlus. 2024. «Celiac Disease.» MedlinePlus, 26 Februrary. https://medlineplus.gov/celiacdisease.html.
NIDDK scientists and other experts. 2020. «Eating, Diet, & Nutrition for Celiac Disease.» National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, October. https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/celiac-disease/eating-diet-nutrition.