Το καλάθι σας είναι άδειο
Συντακτική ομάδα του heals, 30-08-2024
Όλοι οι συγγραφείς
Θερμοπληξία: Συμπτώματα, Πρόληψη και Πρώτες Βοήθειες
Μπορεί μια ζεστή, ηλιόλουστη μέρα να προσφέρει την ευκαιρία να απολαύσουμε στιγμές χαλάρωσης και ξεκούρασης, όμως η υπερβολική ζέστη θέτει σε κίνδυνο την υγεία μας. Η θερμοπληξία είναι μια σοβαρή κατάσταση που προκαλείται από την υπερθέρμανση του σώματος και απαιτεί άμεση προσοχή. Σε αυτό το άρθρο, θα μάθουμε τι είναι η θερμοπληξία, ποια είναι τα βασικά συμπτώματά της και πώς μπορούμε να προστατευτούμε.
Πίνακας Περιεχομένων
- 1. Τι είναι η θερμοπληξία
- 2. Συμπτώματα θερμοπληξίας
- 3. Πρόληψη θερμοπληξίας
- 4. Πρώτες Βοήθειες για Θερμοπληξία
- 5. Συμπέρασμα
Τι είναι η θερμοπληξία
Η θερμοπληξία (heatstroke) είναι η ασθένεια που οφείλεται στην υπερβολική ζέστη και μπορεί να αποβεί απειλητική για τη ζωή, εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα. Προκαλείται όταν το σύστημα ρύθμισης της θερμοκρασίας του σώματος αποτυγχάνει, οδηγώντας την εσωτερική θερμοκρασία σε επικίνδυνα επίπεδα, συνήθως πάνω από 40°C. Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε τα συμπτώματα και να γνωρίζουμε τα προληπτικά μέτρα για τη θερμοπληξία, ειδικά κατά τη διάρκεια περιόδων καύσωνα ή έντονης σωματικής δραστηριότητας.
Πρέπει να σημειώσουμε εδώ πως η θερμοπληξία δεν προκαλείται μόνο από τις υψηλές θερμοκρασίες, αλλά και από τη συνδυαστική επίδραση της θερμότητας και της υγρασίας.
Όταν η υγρασία είναι υψηλή, ο ιδρώτας δεν εξατμίζεται εύκολα από το δέρμα, με αποτέλεσμα ο οργανισμός να μην μπορεί να ψύχεται αποτελεσματικά μέσω της εφίδρωσης (ο φυσικός μηχανισμός του σώματος για να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του). Η υψηλή υγρασία κάνει την αίσθηση της ζέστης πολύ πιο έντονη, δημιουργώντας την αίσθηση ενός «πνιγηρού» περιβάλλοντος ακόμη και σε μέτριες θερμοκρασίες. Όταν ο οργανισμός δεν μπορεί να ψύχεται αποτελεσματικά, η εσωτερική θερμοκρασία του σώματος αυξάνεται, αυξάνοντας τον κίνδυνο θερμοπληξίας.
Συμπτώματα θερμοπληξίας
Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων της θερμοπληξίας μπορεί να σώσει ζωές. Τα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Υψηλή θερμοκρασία σώματος: Η θερμοκρασία του σώματος 104°F (40°C) ή υψηλότερη είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα της θερμοπληξίας. Πρόκειται για αποτυχία του μηχανισμού εφίδρωσης. Ο ιδρώτας είναι ο κύριος τρόπος με τον οποίο το σώμα μας αποβάλλει τη θερμότητα. Όταν ιδρώνουμε, το νερό εξατμίζεται από την επιφάνεια του δέρματος, παίρνοντας μαζί του θερμότητα και βοηθώντας
έτσι στην ψύξη του σώματος. Ωστόσο, σε περιπτώσεις έντονης ζέστης ή αφυδάτωσης, οι ιδρωτοποιοί αδένες δεν μπορούν να παράγουν αρκετό ιδρώτα για να διατηρήσουν τη θερμοκρασία του σώματος σε φυσιολογικά επίπεδα.
Διαταραχές στην ψυχική κατάσταση: Ο εγκέφαλος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος στις αλλαγές της θερμοκρασίας και η υπερθέρμανση του επηρεάζει τη λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος. Έτσι, εμφανίζονται συμπτώματα όπως σύγχυση, διέγερση, μπερδεμένη ομιλία, ευερεθιστότητα και σε σοβαρές περιπτώσεις, επιληπτικές κρίσεις ή κώμα.
Ζεστό, ξηρό δέρμα ή έντονη εφίδρωση: Στη θερμοπληξία, το σώμα μπορεί να σταματήσει να ιδρώνει, κάτι που οδηγεί σε ξηρό και ζεστό δέρμα. Εναλλακτικά, σε κάποιες περιπτώσεις, η έντονη εφίδρωση μπορεί να συνεχίζεται, ειδικά κατά την έντονη άσκηση. Η αστάθεια στη λειτουργία του ιδρωτοποιού μηχανισμού είναι αποτέλεσμα της αποτυχίας του σώματος να διαχειριστεί τη θερμότητα. Η έντονη εφίδρωση χωρίς επαρκή αναπλήρωση των υγρών οδηγεί σε αφυδάτωση. Όταν το σώμα είναι αφυδατωμένο, δεν έχει αρκετό νερό για να παράγει ιδρώτα, με αποτέλεσμα το δέρμα να γίνεται ξηρό.
Ναυτία και εμετός: Συχνές αντιδράσεις στην υπερθέρμανση του σώματος. Η υπερθέρμανση μπορεί να επηρεάσει τη γαστρεντερική οδό, προκαλώντας ναυτία και εμετό. Αυτό συμβαίνει λόγω της διαταραχής της αιματικής κυκλοφορίας και της μείωσης της παροχής αίματος στα εσωτερικά όργανα.
Ταχύς καρδιακός παλμός: Όταν το σώμα υπερθερμαίνεται, ένας από τους μηχανισμούς που ενεργοποιείται είναι η αυξημένη εφίδρωση. Η εφίδρωση βοηθά στην ψύξη του σώματος μέσω της εξάτμισης του ιδρώτα. Για να μπορέσει ο ιδρώτας να φτάσει στην επιφάνεια του δέρματος, χρειάζεται περισσότερο αίμα. Έτσι, η καρδιά πρέπει να αντλεί πιο γρήγορα για να καλύψει αυτή την αυξημένη ανάγκη.
Ερυθρό δέρμα: Το δέρμα μπορεί να φαίνεται κόκκινο, καθώς αυξάνεται η θερμοκρασία του σώματος. Το κόκκινο δέρμα είναι αποτέλεσμα της αυξημένης ροής αίματος στην επιφάνεια του δέρματος, καθώς το σώμα προσπαθεί να απελευθερώσει θερμότητα. Τα αιμοφόρα αγγεία διαστέλλονται, με αποτέλεσμα το δέρμα να αποκτά ερυθρό χρώμα.
Σε αντίθεση με τη θερμική εξάντληση, η θερμοπληξία είναι μια επείγουσα ιατρική κατάσταση που απαιτεί άμεση προσοχή. Εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, ακόμα και το θάνατο.
Πρόληψη Θερμοπληξίας
Η πρόληψη της θερμοπληξίας περιλαμβάνει τη λήψη μέτρων, ειδικά κατά τη διάρκεια ακραίων θερμοκρασιών ή σωματικής άσκησης. Μέτρα που μπορούμε να ακολουθήσουμε για να αποφύγουμε την εκδήλωση θερμοπληξίας είναι να:
Μένουμε ενυδατωμένοι: Πίνουμε άφθονο νερό κατά τη διάρκεια της ημέρας, ακόμα κι αν δεν διψάμε. Όταν ιδρώνουμε, χάνουμε όχι μόνο νερό αλλά και σημαντικούς ηλεκτρολύτες όπως το νάτριο, το κάλιο και το μαγνήσιο. Οι ηλεκτρολύτες είναι απαραίτητοι για τη σωστή λειτουργία των μυών, των νεύρων και της καρδιάς. Αποφεύγουμε το αλκοόλ και την καφεΐνη, καθώς μπορεί να μας αφυδατώσουν.
Φοράμε κατάλληλα ρούχα: Τα ανοιχτόχρωμα, φαρδιά ρούχα από υφάσματα που αναπνέουν, όπως το λινό, βοηθούν ώστε να διατηρείται το σώμα δροσερό.
Προγραμματίζουμε: Προσπαθούμε να περιορίσουμε τις υπαίθριες δραστηριότητες τις πιο ζεστές στιγμές της ημέρας (10 π.μ. έως 4 μ.μ.). Εάν πρέπει να βρισκόμαστε έξω, κάνουμε συχνά διαλείμματα στη σκιά ή σε εσωτερικούς χώρους.
Αναγνωρίζουμε τα πρώιμα σημάδια: Δίνουμε προσοχή στα συμπτώματα της θερμοπληξίας που σχετίζονται με τη ζέστη, όπως ζάλη, υπερβολική εφίδρωση ή κόπωση. Η έγκαιρη δράση μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση θερμοπληξίας.
Πρώτες Βοήθειες για Θερμοπληξία
Εάν κάποιος οικείος μας εμφανίσει συμπτώματα θερμοπληξίας, ακολουθούμε άμεσα τα παρακάτω βήματα:
Μεταφέρουμε σε ένα πιο δροσερό περιβάλλον: Μετακινούμε το άτομο σε έναν σκιερό ή κλιματιζόμενο χώρο.
Δροσίζουμε το σώμα: Χρησιμοποιούμε μεθόδους για να δροσίσουμε το σώμα του ασθενούς όπως να:
- Βυθίζουμε το άτομο σε ένα δροσερό μπάνιο.
- Ψεκάζουμε με έναν εύκαμπτο σωλήνα.
- Εφαρμόζουμε δροσερά, υγρά πανιά στο δέρμα του.
Δίνουμε έμφαση στην ψύξη στο κεφάλι, το λαιμό, τις μασχάλες και τη βουβωνική χώρα. Ο εγκέφαλος, όπως αναφέραμε ήδη, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος στην υπερθέρμανση. Ψύχοντας το κεφάλι και το λαιμό, βοηθάμε ώστε να μειωθεί η θερμοκρασία του εγκεφάλου και να προστατεύσουμε τις νευρωνικές λειτουργίες.Στις μασχάλες και τη βουβωνική χώρα υπάρχουν μεγάλες αρτηρίες που μεταφέρουν αίμα από την καρδιά προς τα άκρα. Ψύχοντας αυτές τις περιοχές, διευκολύνουμε τη μείωση της θερμοκρασίας του αίματος που επιστρέφει στην καρδιά ώστε να κατανεμηθεί πιο αποτελεσματικά σε όλο το σώμα.
Ενυδατώνουμε: Εάν το άτομο έχει τις αισθήσεις του και μπορεί να πιει, δίνουμε δροσερό νερό ή ένα αθλητικό ποτό. Αποφεύγουμε την καφεΐνη και το αλκοόλ.
Παρακολουθούμε τον ασθενή και αναζητούμε βοήθεια έκτακτης ανάγκης: Καλούμε αμέσως τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης. Συνεχίζουμε τις προσπάθειες ψύξης περιμένοντας να φτάσει η επαγγελματική βοήθεια.
Συμπέρασμα
Η θερμοπληξία δεν κάνει διακρίσεις. Μπορεί να χτυπήσει οποιονδήποτε, ανεξαρτήτως ηλικίας ή φυσικής κατάστασης. Ας μην αφήσουμε τη ζέστη να μας εκπλήξει! Ενημερωνόμαστε για τους κινδύνους της θερμοπληξίας, μαθαίνουμε πώς να αναγνωρίζουμε τα συμπτώματα και να παρέχουμε τις πρώτες βοήθειες.Είμαστε όλοι υπεύθυνοι για την ασφάλεια του εαυτού μας και των ανθρώπων που αγαπάμε.Το heals προτείνει:
Πηγές:
- T Hifumi, Y Kondo, K Shimizu, Y Miyake - Journal of intensive care, 2018 – Springer,’’Heat stroke’’
- A Bouchama, JP Knochel - New England journal of medicine, 2002 - Mass Medical Soc, ‘’Heat stroke’’
- LR Leon, BG Helwig - Journal of applied physiology, 2010 - journals.physiology.org, ‘’ Heat stroke: role of the systemic inflammatory response’’