Δυσμηνόρροια: Όλα όσα πρέπει να ξέρουμε για τους πόνους περιόδου

Δυσφορία, έντονος και οξύς πόνος στην κοιλιακή χώρα και τη μέση, κράμπες και πονοκέφαλοι είναι μερικά μόνο από τα συμπτώματα που βιώνει πάνω από το 45% των γυναικών κατά τη διάρκεια της περιόδου τους. Συχνά τα συμπτώματα είναι ήπια, σποραδικά και δεν απαιτούν φαρμακευτική αγωγή. Τι συμβαίνει όμως όταν τα συμπτώματα συνεχίζουν, ο πόνος είναι έντονος και επηρεάζει αρνητικά την καθημερινότητα της γυναίκας που τα βιώνει;

Τι είναι η δυσμηνόρροια

Η δυσμηνόρροια είναι ο ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το οξύ κοιλιακό άλγος και τις έντονες κράμπες που εμφανίζονται πριν ή και κατά τη διάρκεια της περιόδου. Η δυσμηνόρροια ή αλλιώς πόνοι περιόδου είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο που αντιμετωπίζει μεγάλο ποσοστό των γυναικών. Σε ορισμένες περιπτώσεις – περίπου στο 15% - τα συμπτώματα είναι τόσο έντονα που υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής της γυναίκας που τα βιώνει.

Κατηγορίες δυσμηνόρροιας και από τι προκαλείται;

Η δυσμηνόρροια ταξινομείται σε δύο κατηγορίες:

• Πρωτοπαθής δυσμηνόρροια: προκαλείται από φυσιολογικά αίτια. Κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσης, η μήτρα παράγει προσταγλανδίνες, χημικές ουσίες οι οποίες προκαλούν συσπάσεις της μήτρας. Οι συσπάσεις προκαλούν εμμηνορροϊκές κράμπες. Εάν οι εμμηνορροϊκές κράμπες είναι έντονες πιέζουν τα αιμοφόρα αγγεία και διακόπτουν την παροχή οξυγόνου στον μυϊκό ιστό. Αυτή η σύντομη διακοπή παροχής οξυγόνου προκαλεί έντονο πόνο. Υψηλά επίπεδα προσταγλανδινών θεωρούνται υπεύθυνα για την πρωτοπαθή δυσμηνόρροια η οποία συνήθως συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα όπως ναυτία, εμετό και εξάντληση.

• Δευτεροπαθής δυσμηνόρροια: Ο πόνος και η δυσφορία διαρκούν για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα και εξαρτώνται από τη νόσο που τα προκαλεί. Προκαλείται από κάποια παθολογική κατάσταση όπως:

➢ Ενδομητρίωση: επώδυνη ιατρική κατάσταση κατά την οποία κύτταρα από την επένδυση της μήτρας αναπτύσσονται σε άλλα μέρη του σώματος, συνήθως στις σάλπιγγες, στις ωοθήκες ή στον ιστό που καλύπτει τη λεκάνη.

➢ Προεμμηνορροϊκό σύνδρομο – PMS: ορμονική ανισορροπία 1-2 εβδομάδες πριν την περίοδο που υποχωρεί μόλις αρχίσει η αιμορραγία

➢ Ινομυώματα: μη καρκινικοί όγκοι που μπορούν να ασκήσουν πίεση στη μήτρα ή να προκαλέσουν μη φυσιολογική έμμηνο ρύση και πόνο, αν και συχνά δεν προκαλούν συμπτώματα

➢ Αδενομύωση: μια σπάνια κατάσταση κατά την οποία η επένδυση της μήτρας μεγαλώνει στο μυϊκό τοίχωμα της, προκαλώντας φλεγμονή, πίεση και πόνο. Μπορεί επίσης να προκαλέσει μεγαλύτερα σε διάρκεια ή ένταση συμπτώματα περιόδου.

➢ Κάποια φλεγμονώδης πυελική νόσος (PID): μόλυνση των γυναικείων αναπαραγωγικών οργάνων, συνήθως των ωοθηκών, των σαλπίγγων και της μήτρας. Προκαλείται συχνά από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα βακτήρια, όπως τα χλαμύδια ή η γονόρροια, που εξαπλώνονται από τον κόλπο προς τα αναπαραγωγικά όργανα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυελικό άλγος, ανώμαλη κολπική έκκριση, πυρετό και πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή ή την ούρηση.

➢ Ανωμαλίες της μήτρας: συγγενείς ή επίκτητες καταστάσεις που επηρεάζουν το σχήμα, το μέγεθος ή τη δομή της μήτρας, και μπορεί να επηρεάσουν την αναπαραγωγική υγεία της γυναίκας.

➢ Νόσος Chron: χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του πεπτικού συστήματος, που μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε μέρος του, από το στόμα έως τον πρωκτό. Συχνότερα προσβάλλει το τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου και το παχύ έντερο, προκαλώντας συμπτώματα όπως κοιλιακό πόνο, διάρροια, κόπωση και απώλεια βάρους. Είναι αυτοάνοση πάθηση και συχνά απαιτεί μακροχρόνια θεραπεία.

➢ Κύστη στις ωοθήκες: ένας σάκος γεμάτος με υγρό ή ημίρρευστο υλικό που αναπτύσσεται στην επιφάνεια ή μέσα στις ωοθήκες. Οι περισσότερες κύστεις είναι καλοήθεις (μη καρκινικές) και συχνά δεν προκαλούν συμπτώματα, ενώ μπορεί να εξαφανιστούν μόνες τους χωρίς θεραπεία. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν πόνο, δυσφορία ή άλλα συμπτώματα.

➢ Διαταραχές του ουροποιητικού όπως: Ουρολοίμωξη (ΟΥ), Νεφρολιθίαση (πέτρες στα νεφρά), Ακράτεια ούρων, Υπερδραστήρια ουροδόχος κύστη, Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ), Χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ), Καρκίνος του ουροποιητικού συστήματος.

 

Ποια είναι τα συμπτώματα της δυσμηνόρροιας

Κατά τη διάρκεια της περιόδου τους οι περισσότερες γυναίκες εμφανίζουν:

• Κοιλιακές κράμπες/ συσπάσεις
• Παλλόμενο πόνο στο κάτω μέρος της κοιλιάς
• Πόνο ή δυσφορία που αντανακλά στα πόδια ή τους μηρούς
• Δυσκοιλιότητα
• Διάρροια
• Πονοκέφαλο, Ζάλη
• Πόνο στη μέση
• Αυξημένη επιθυμία για ούρηση
• Ναυτία, εμετό
• Φούσκωμα, πρήξιμο

Τα συμπτώματα ποικίλουν , μπορεί να είναι συνεχή ή σποραδικά, να εμφανιστούν πριν ή κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως και να διαρκέσουν σε όλο τον κύκλο.

Θεραπευτική Αντιμετώπιση

Η θεραπευτική αντιμετώπιση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την συχνότητα και την ένταση των συμπτωμάτων.


Ήπια Πρωτοπαθής Δυσμηνόρροια → Όταν τα συμπτώματα της δυσμηνόρροιας είναι χαμηλά σε ένταση και ο πόνος είναι διαχειρίσιμος :

▪ Εφαρμόζουμε κάτι ζεστό τοπικά στην περιοχή της κοιλιάς (είτε με θερμοφόρα, είτε με τη χρήση ειδικού θερμαντικού μαξιλαριού- heating pad). Η θέρμανση καταπραΰνει τον πόνο και κατευνάζει τα συμπτώματα και τις κράμπες .

▪ Εντάσσουμε τακτική σωματική άσκηση στην καθημερινότητα.

▪ Ακολουθούμε Ισορροπημένη Διατροφή και Καλή Ενυδάτωση. Μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ω3 λιπαρά είναι τροφές με αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση.

▪ Καταναλώνουμε Βότανα ως Αφεψήματα ( όπως το τσάι που χαλαρώνει την μήτρα)

▪ Διακόπτουμε το κάπνισμα και μειώνουμε την πρόσληψη αλκοόλ και καφεΐνης.

Μέτρια Πρωτοπαθής Δυσμηνόρροια→ Στις περιπτώσεις που τα συμπτώματα είναι πιο έντονα, σε συνδυασμό με τα παραπάνω μπορούμε να εφαρμόσουμε τα εξής :

• Λήψη αναλγητικών, σπασμολυτικών και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Μειώνουν την ένταση του πόνου και τους σπασμούς της μήτρας . Τα αντιφλεγμονώδη αναστέλλουν τη σύνθεση των ορμονών -προσταγλανδινών- που δημιουργούν τα πρώτα έντονα σημάδια πόνου.
• Λήψη Συμπληρωμάτων Διατροφής με μαγνήσιο, ω3 λιπαρά, βιταμίνη Ε.
• Χρήση αιθέριων ελαίων για θεραπευτικό μασάζ και αρωματοθεραπεία (Λεβάντα, Φασκόμηλο, Μέντα)

Σοβαρή Πρωτοπαθής Δυσμηνόρροια → Όταν τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα και ο πόνος παύει να είναι διαχειρίσιμος τότε ο γιατρός σε συνδυασμό με τα παραπάνω μπορεί να κρίνει απαραίτητη την :

• Λήψη αντισυλληπτικών φαρμάκων: Η προγεστερόνη που περιέχουν πολλά αντισυλληπτικά χάπια μειώνει το πάχος του ενδομητρίου και χρησιμεύει ως αντισυλληπτική μέθοδος, αλλά ταυτόχρονα δρα αποτελεσματικά και κατά της δυσμηνόρροιας.

Στις περιπτώσεις της Δευτεροπαθούς Δυσμηνόρροιας είναι απαραίτητη η αντιμετώπιση της νόσου που προκαλεί τα συμπτώματα!

Συμπληρώματα Διατροφής για αντιμετώπιση Δυσμηνόρροιας

➢ Ω-3 Λιπαρά : Τα ω-3 λιπαρά λόγω της αντιφλεγμονώδους δράσης τους βοηθούν στη μείωση του πόνου και βελτιώνουν τα συμπτώματα της δυσμηνόρροιας στις γυναίκες.

➢ Μαγνήσιο: λόγω της μυοχαλαρωτικής δράσης του βοηθάει στην μείωση των συσπάσεων, ανακουφίζει από τον πόνο που προκαλείται από τις εμμηνορροϊκές κράμπες ενώ ταυτόχρονα υποστηρίζει και τη λειτουργία του νευρικού συστήματος. Σε συνδυασμό με την βιταμίνη Β6 βελτιώνει τα συμπτώματα τόσο της δυσμηνόρροιας όσο και του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου (PMS).

➢ Βιταμίνη Β6 : Η βιταμίνη B6 είναι μία απαραίτητη βιταμίνη του συμπλέγματος Β που συμβάλλει στη διατήρηση της ορμονικής ισορροπίας και στη φυσιολογική λειτουργία του νευρικού συστήματος. Συμβάλλει στη μείωση των συμπτωμάτων του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου, διατηρώντας την ισορροπία των υγρών του οργανισμού και βοηθώντας στον μεταβολισμό των απαραίτητων λιπαρών οξέων.

➢ Βιταμίνη Ε : λόγω της αντιοξειδωτικής της δράσης, προστατεύει τα κύτταρα από το οξειδωτικό στρες. Μειώνει τις κράμπες και είναι ωφέλιμη για γυναίκες που βιώνουν επίπονη έμμηνο ρύση.

➢ Evening Primrose Oil (έλαιο νυχτολούλουδου): Οι ευεργετικές επιδράσεις του ελαίου νυχτολούλουδου (EPO) σχετίζονται με το ωμέγα-6 πολυακόρεστο λιπαρό οξύ γάμμα-λινολενικό οξύ (GLA) που περιέχεται σε αυτό, και συμμετέχει στην παραγωγή των ορμονών. Θεωρείται ωφέλιμο στην αντιμετώπιση των προεμμηνορροϊκών συμπτωμάτων καθώς προσφέρει ανακούφιση από τις κράμπες της περιόδου, το φούσκωμα, τον πονοκέφαλο και την ευαισθησία του μαστού.

➢ Agnus Castus (Λυγαριά): χρησιμοποιείται για τη διατήρηση της ορμονικής ισορροπίας. Εξισορροπεί τις γυναικείες ορμόνες και έτσι ανακουφίζει από συμπτώματα όπως οι κράμπες, οι στομαχικές διαταραχές, η διάρροια, ο πονοκέφαλος, η νευρικότητα και οι ψυχολογικές διακυμάνσεις.

➢ Pycnogenol (πυκνογενόλη): φυσικό συμπλήρωμα. Έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και καταπραΰνει τις διαταραχές της εμμήνου ρύσεως, όπως οι κράμπες και ο κοιλιακός πόνος.

 

Συμπέρασμα

Ο ήπιος πόνος και οι μικρές ενοχλήσεις, είναι φυσιολογικές κατά τη διάρκεια της περιόδου. Όμως ο έντονος ή εξουθενωτικός πόνος ή ο πόνος που παρεμβαίνει στη ζωή και τις καθημερινές δραστηριότητες μας δεν είναι φυσιολογικός και δεν θα πρέπει να γίνεται αποδεκτός.Συμβουλευόμαστε το γυναικολόγο μας για την κατάλληλη αντιμετώπιση.